काठमाडौं। स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले देशैभरका १६ लाख किशोरीलाई पाठेघरको मुखको क्यान्सरबाट बचाउने उद्देश्यले माघ तेस्रो साता अभियान सञ्चालन गर्ने भएको छ। उक्त खोप अभियान योजना स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री प्रदीप पौडेलले स्वीकृत गरिसकेका छन्। मन्त्रालयले नायिका मनिषा कोइरालालाई खोपदूत नियुक्त गरेको छ। 

अहिले ७ प्रदेश र ७७ वटै जिल्लामा खोप अभियानको तयारी तीब्र पारिएको छ। अभियानअन्तर्गत माघ २२ गतेबाट फागुन ६ गतेसम्म देशभरिका ६ देखि १० कक्षासम्मका छात्रा तथा विद्यालय नजाने १० देखि १४ वर्ष उमेरका किशोरीहरुलाई खोप लगाइने छ।

अभियानको सुरुवात प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गर्नेछन् भने प्रचार प्रसारका लागि क्यान्सर विजेता मनिषा कोइरालालाई खोपदूत नियुक्त गरिएको स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक विकास देवकोटाले जानकारी दिए। उनका अनुसार अहिले खोप अभियानका विषयमा सबै किशोरी र अभिभावकसम्म सूचना पुर्‍याउने काम भइरहेको छ।

मन्त्रालयले खोप अभियानबारे आवश्यक सचेतनामूलक जानकारीहरु विभिन्न माध्यमबाट प्रसार गरिरहेको छ । पहिलो निर्णयका रुपमा राष्ट्रिय क्यान्सर नियन्त्रण रणनीति स्वीकृत गरेका मन्त्री पौडेलले यसअघि क्यान्सरको विशिष्टकृत उपचार सेवा सातै प्रदेशमा विस्तार गर्नुका अलावा बाल क्यान्सरको उपचार निःशुल्क गर्ने निर्णय कार्यान्वयनमा ल्याएका छन्।

१६ लाख किशोरीहरुको खोप अभियानले महिलाहरुमा देखिने प्रमुख स्वास्थ्य समस्या पाठेघरको मुखको क्यान्सर नियन्त्रणका लागि योगदान दिने विज्ञहरुले बताएका छन्।

नेपालमा सन् २०२२ मा कृल मृत्यु भएका १४ हजार मध्ये पाठेघरको मुखको क्यान्सरबाट ज्यान जानेको संख्या ७ हजार ७ सय ६८ रहेको ग्लोबल क्यान्सर अब्र्जर्भेटरीको तथ्यांकमा छ। विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सन् २०२२ मा मात्र नेपालमा पाठेघरको मुखको क्यान्सरका २ हजार एक सय ६९ तथा स्तनसम्बन्धी दुई हजार दुई सय ५५ नयाँ बिरामी भेटिएका छन्।

हाल नेपालमा हरेक दिन ४ जना महिलाको पाठेघरको मुखको क्यान्सरबाट ज्यान जाने गरेको छ। यसैगरी अब्र्जर्भेटरीका अनुसार विश्वभर प्रति एक लाख रोगीमा ७ जनाको ज्यान जाने गरेकामा नेपालमा झण्डै ९ जनाको यस्तो क्यान्सरबाट ज्यान जाने गरेको छ। तर समयमै परीक्षणबाट समस्या पहिचान भएमा रोग निको हुने विज्ञहरुले बताउने गरेका छन्।

पाठेघरको क्यान्सरबाट हुने ठूलोस्तरको मृत्यु रोकेर स्वास्थ्य जोगाउन पहल गर्ने मन्त्री पौडेलले घोषणा गरेका थिए।