आज २० चैत २०८१। ठ्याक्कै १२ वर्ष भयो मैले ‘बाइबाइ रक्सी’ भनेको। अनि, १२ वर्ष नै पूरा भयो– मृत्युको मुखबाट फर्केर दोस्रो जीवन बाँचेको।

१९ चैत २०६९ को त्यो अपराह्न म दोबाटोमा थिएँ– नजिकिंदै गरेको मृत्यु र सपनाजस्तै लाग्न थालेको जीवनको।

पहिलो बाटो निरन्तर गए मृत्यु सामुन्नेमै थियो। त्यसै दिन नि हुन सक्थ्यो। वा हप्ता, पन्ध्र, महिना र वर्षपछि। ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ भइसकेका बहुसंख्यकको हुने मृत्यु नै हो।

मैले दोस्रो रोजें, जो मेरो वरपरका धेरैले अपेक्षै नगरेको सुधारको बाटो थियो।

तत्क्षणलाई त्यो कष्टकर भए पनि ‘वान डे एट अ टाइम’ अभ्यास गर्दै पाइला चाल्दा सजिलो भयो। यसैले आज १२ वर्षपछि यी हरफ लेख्दैछु।

यो न बहादुरीको कथा हो, न वीरगाथा। मलाई नजिकबाट चिन्नेले त्यसैबेला थाहा पाइसकेकै व्यथा हो। अनि, कलिलै उमेरमा ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ बन्नुपर्ने रहर थियो कि बाध्यता, बानीले हुने कुरा थियो कि बाध्यताले निम्तिने विवशता– २० भन्दा धेरै लेखमा पहिल्यै सार्वजनिक गरिसकेको छु।

रक्सीले मेरो शरीर मात्रै होइन, आत्मा पनि अपहरण गरिसकेको कहालीलाग्दो समय थियो त्यो। मेरो संसार फुटेको ऐनाजस्तै चकनाचुर थियो जसमा हेरे प्रत्येक टुक्राले आफैंसँग तर्किरहेको र तर्सिरहेको एउटा अपरिचितझैं अनुहार देखाउँथ्यो।

घाँटीमा क्यामेरा झुण्डिएको हुन्थ्यो तर लेन्स कभर झिक्नै मुस्किल। फोटो क्लिक गर्थें तर सब्जेक्ट सधैं ‘आउट अफ फोकस।’ पहिले स्थिर रहने हातहरु थरथर काम्थे। ‘भ्यु फाइन्डर’ नै आँखाजस्तै तिरमिर तिरमिर देखिन्थ्यो। अनि, आफ्नै दिन धमिला हुँदा अरूका फोटा कसरी चहकिला निस्किउन्।

लाग्थ्यो, आफ्नै अस्तित्वको भग्नावशेषमा भौँतारिरहेको भूत थिएँ।

त्यस्ता दिनहरू थिए, रक्सी नपिउँदासम्म ठाडो उभिनै हम्मे पथ्र्यो। पिएपछि फेरि बस्नै मुस्किल। घुमिरहन्थें, डुलिरहन्थें र लुकिरहन्थें, आफैंले सिर्जना गरेका भयानक राक्षसहरुबाट भाग्दै।

दिन र रातहरु छुट्याउनै नसकिने बन्दै गएका थिए– ब्याक टु ब्याक ‘ब्ल्याक आउट’, एउटा अनन्त दुःस्वप्न। रिह्याब, अस्पताल, धामीझाँक्री, ज्योतिषी, आफन्त, साथीभाइ, शुभेच्छुक सबैका प्रयास असफल। किनकी, ती मेरा रोजाइ थिएनन्।

मृत्यु र जीवनको दोबाटोमा पुगेपछि मैले दोस्रो रोज्ने कठोर निर्णय गरें, जुन अनिश्चित तर सम्भावनाले भरिएको थियो। उमेरले ३० पुगेकै थिइनँ, त्यसैले पनि बाँच्ने रहर जागेर आयो। अझ यसो भनौं, त्यहाँ तेस्रो बाटो नै थिएन। या त म सकिन्थें वा लडेर बाँच्न सिक्नु पर्थ्यो।

त्यसैले म लडें। संघर्ष गरें। सफल भएँ। कहिल्यै पछि फर्केर हेरिनँ।

पहिलो दिन बिना रक्सी बिताउँदा यस्तो लाग्थ्यो, म जलिरहेको घरभित्र उभिएको छु, जहाँ मेरो विगत खरानीमा परिणत हुँदैछ। मेरो शरीरले प्रतिरोध गर्यो। मस्तिष्कले विद्रोह गर्यो। त्यो केवल शारीरिक लतको अन्त्य थिएन, त्यो आफैंसँगको युद्ध थियो।

मलाई हररात सपनामा आउने राक्षसहरुबाट मुक्ति चाहिएको थियो। काला छायाँहरुबाट छुटकाराको खाँचो थियो। सर्प र बिच्छीहरुबाट विमुख हुनु थियो।

अनि, अँध्यारा भित्ताहरुबाट आफैंतिर लम्किरहेझैं लाग्ने रगत लतपतिएका हिंस्रक हातहरुबाट फुकिढल शरीरलाई सिरकभित्र कुकुलढुक पारेर लुकाउन कम्ती सास्ती पर्दैनथ्यो। पसिनाले निथ्रुक्क शरीरलाई त्यो ऐँठन भन्ने थाहा थिएन, रक्सीको सजाय थियो।

आज १२ वर्षपछि म पुनर्जन्म लिएको महसुस गर्छु– शारीरिक तन्दुरुस्तीले, कञ्चन विचारले र अनेक थोक गर्ने हुटहुटीले। लाग्छ, थुप्रै कुरामा समकालीनभन्दा म ऊर्जा र हौसलाले भरिपूर्ण भइरहेको छु।

मेरो शरीर पुननिर्माण भयो। सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा– मैले मेरो आत्मा फिर्ता पाएँ। अब मेरो संसार ‘सफरिङ् पिरियड’ मा बडो संघर्ष गरेर खिच्दा पनि सफल नभइने धमिलो फोटोजस्तो छैन। यो जीवन्त छ, उज्यालो छ, रङ्गहरुले भरिएको छ, जुन मैले केही वर्ष भुलिसकेको थिएँ।

लेख्नु र पढ्नु मेरो रुचि थियो। समाचार लेख्नु र फोटो खिच्नु पेशा। जानेको र गरेको त्यो एक मात्र काम। त्यही काम छोडेर फुलटाइम पियक्कड हुँदा पिउनेलाई जति पीडा थियो, देख्ने सबैलाई सायद त्यस्तो थिएन।

ती तमामलाई पहिल्यै माफ दिइसकेको र मागिसकेको छु– जसले मेरो र जसलाई मैले मन दुःखाएँ।

पश्चातावोध गरेर माफी नदिएको भए रक्सी छोडेको ९० दिन नबित्दै राष्ट्रिय दैनिकमा पहिलेजस्तै फेरि रिपोर्टिङ गर्ने अवसर पाउने थिइनँ। त्यस बेला विश्वास गरेर मौका दिने सबै अग्रजप्रति सदैव आभारी छु।

लाखौं मानिस लतसँग संघर्ष गर्छन् तर सबै बच्दैनन्। एक वर्षसम्म ‘क्लिन’ रहनु नै उपलब्धि मानिन्छ। १२ वर्षसम्म टिक्ने थोरै छन्। तर म टिकें। यसको अर्थ चाह्यो भने अर्को कोही पनि टिक्न सक्छ। कुलतमुक्त हुन सक्छ।

एल्कोहोलिक्स एनोनिमस भन्छ, ‘वान डे एट अ टाइम। अर्थात्– आजको दिन, एकपटक। त्यो भनेको जे कुराको लत छ त्योबाट आज चाहिँ टाढै रहने। अनि, भोलि पनि उही सिद्धान्त लागू गर्ने। मैले सुरुमा यही सूत्र अपनाएँ। एक सास। एक पाइला। एक दिन। एक हप्ता। एक महिना। एक वर्ष। अनि, आज १२।

मैले चिनेका, मेरो जस्तै अवस्था झेलेका धेरैजसो संसारबाट बिदा भइसके। बाँकी रहेका कुलतको अँध्यारोमै अझै हराइरहेका छन्। चिनेजानेका कोही पनि स्मरणमा छैनन् वा मलाई थाहा नभएको हुनसक्छ, जसले ‘क्रोनिक अल्कोहोलिक’ चरण पार गरेर १२ वर्ष क्लिन रहयो।

सबै कुरा आफूमा भर पर्ने रहेछ। आफूले चाहे जे पनि सम्भव छ। कसैलाई कुलतबाट निस्किनु छ भने अझै समय छ। जीवन रोज, संघर्ष गर। एक दिन तिमी ब्युँझनेछौ र देख्नेछौ– त्यो ‘ब्ल्याक आउट’ सकिएको छ। त्यो दुःस्वप्न अन्त्य भएको छ।

अन्त्यमा, ‘एल्कोहोलिक्स एनोनिमस’ भन्छ, ‘हामी नराम्रा मानिसहरु होइनौं जो असल बन्न खोजिरहेका छौं। हामी बिरामी मानिसहरु हौं जो निको हुन खोजिरहेका छौं।’

तपाईं वा तपाईंले चिने जानेको कोही त्यस्तो ‘बिरामी’ छ भने हृदयदेखि अठोट गरेर हिम्मत गर्नुहोस्, पक्कै मोडिन्छ जिन्दगी। अनि, मृत्युको होइन जीवनको बाटो रोज्नुस्।   (हाल क्यानाडा प्रवासमा रहेका पत्रकार बेनुप भट्टराईले मदिरा परित्याग गरेको १२ वर्ष पुगेकामा रोचक अनुभव लेखेका छन् । यो अनुभव अरु मदिरा मण्डित महानुभावहरुलाई समेत प्रेरणादायी हुने ठानेर यहाँ साभार गरिएको छ । उपयुक्त लागेमा पढेर लाभान्वित हुन सकिने छ।)