पछिल्ला केही वर्षहरूमा सामाजिक गतिशीलता पूर्ण रूपमा परिवर्तन भएको छ र यसको प्रभाव महिलाहरूको जीवन र सोचमा पनि देखिन थालेको छ। अब उनीहरूको लागि करियर बनाउनु विकल्प भन्दा पनि आवश्यकता बनेको छ। त्यसैगरी, महिलाहरूको ठूलो समूहको लागि, विवाह आवश्यकता भन्दा पनि विकल्प बन्दै गएको छ। विवाहित र अविवाहित मध्ये, उनी पछिल्लो विकल्प रोजिरहेकी छिन्।

तर यो किन भइरहेको छरु यदि आधुनिक महिलाहरू अविवाहित रहन रुचाउँछन् भने, यो सामाजिक परिवर्तनको बारेमा कुरा गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। परिवर्तनको यस विषयमा, आध्यात्मिक सल्लाहकार तथा मनोवैज्ञानिक डा. मधु कोटीयाले आफ्नो विचार प्रस्तुत गरेकी छन् । उनले महिलाहरूको सोचमा आएको यो परिवर्तनको हरेक पक्षको व्याख्या गरेकी छन् । 
 
सम्बन्धको क्रान्ति

डा. मधु विश्वास गर्छिन्, पछिल्ला केही वर्षहरूमा सामाजिक गतिशीलता परिवर्तन भएको छ र यसका कारण आधुनिक महिलाहरू आफ्नो जीवनको बारेमा आफैं निर्णय लिन सक्षम भएका छन्। यस्तो अवस्थामा, उनी आफ्नो परिस्थिति अनुसार जे सही लाग्छ त्यही गरिरहेकी छिन्।

वास्तवमा, यस युगका महिलाहरूको जीवनको लगाम उनीहरूकै हातमा छ। उनी मानसिक रूपमा बलियो महसुस गर्छिन् र उनको विचार धेरै स्पष्ट छ। विज्ञहरू भन्छन् कि महिलाहरूले विवाहलाई उपलब्धि नभई केवल एउटा कोशेढुङ्गाको रूपमा लिइरहेका छन्।

विवाह र पहिचान

प्राचीन समयमा, महिलाको स्थान, सुरक्षा र व्यक्तिगत पहिचान विवाहसँग जोडिएको थियो। त्यतिबेला विवाहलाई उपलब्धि मानिन्थ्यो। यसलाई आर्थिक र भावनात्मक आवश्यकता पनि मानिन्थ्यो।

तर आजका महिलाहरूले यो कथा आफ्नै शैलीमा लेखिरहेका छन्। उनी आफ्नो विकास, भावनात्मक स्वतन्त्रता र आत्मनिर्णयमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेकी छिन्।

आर्थिक स्वतन्त्रता र शिक्षा

महिलाको परिवर्तनशील स्थितिमा आर्थिक स्वतन्त्रता र शिक्षाले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छन्। यस कारणले गर्दा महिलाहरूले ती विकल्पहरू पनि पाइरहेका छन् जुन पहिले पाउन धेरै गाह्रो थियो। अब महिलाको सुरक्षा उनीहरूका पार्टनरमा निर्भर छैन।

व्यक्तिगत विकासका कारण, उनीहरूको करियर अगाडि बढिरहेको छ, उनीहरू आफ्नो जोशलाई पछ्याइरहेका छन् र उनीहरूको सामाजिक र भावनात्मक आवश्यकताहरू पनि पूरा भइरहेका छन्। अब महिलाहरूलाई विवाह गर्न सामाजिक दबाब पनि कम भएको छ।

भावनात्मक स्वतन्त्रता  

विवाह नगर्ने निर्णय गर्नुका धेरै कारणहरूमध्ये भावनात्मक स्वतन्त्रता पनि एउटा हो। महिलाहरू भावनात्मक रूपमा कसैमा निर्भर हुँदैनन्, त्यसैले उनीहरू आफ्नो सोच अनुसार निर्णय लिन सक्षम हुन्छन्।

महिलाहरूले आफ्नो जीवनमा आफू र पुरुषबाट धेरै अपेक्षा राख्छन्। उनीहरू त्यस्तो सम्बन्ध चाहँदैनन् जहाँ सम्मान, भावनात्मक सहयोग र विश्वास हुँदैन।
अविवाहित हुनुको अर्थ एक्लो हुनु होइन ।

आजको समयमा, अविवाहित हुनुलाई एक्लोपन मानिँदैन। यसलाई कुनै पनि प्रकारको कमी मानिँदैन। एकल जीवनलाई अब व्यक्तिगत विकास र शक्तिको प्रतीकको रूपमा हेरिन्छ।

कमजोरीहरूको समाधान

आज कुनै पनि प्रकारको समस्याको समाधान खोज्ने समय हो। महिलाहरूले थेरापी, कोचिङ र आध्यात्मिक अभ्यासहरूको मद्दत लिएर पुरानो सामाजिक अवस्थाको समाधान खोजिरहेका छन्।

महिलाहरू सम्बन्धमा आउँदै छैनन् भन्ने होइन तर धेरै पटक यसमा आत्म(त्याग र पीडा समावेश हुन्छ। यस्ता अनुभवहरू देखेपछि, महिलाहरू पनि अविवाहित रहँदै आफ्नो जीवन सुधार्ने प्रयास गर्छन्।

सामाजिक सञ्जालमा महिला

सामाजिक सञ्जालमा देखाइने महिलाहरूको छवि पनि फरक छ। अब उनलाई उनको एकल जीवनमा साहसी र खुसी देखाइएको छ, जसले अन्य महिलाहरूलाई प्रेरणा दिन्छ। यस्तो सामग्रीले अविवाहित जीवनसँग सम्बन्धित कमजोरीहरूलाई बिर्सन सजिलो बनाउँछ।

यसमा महिलाहरूलाई खुसी र आन्तरिक रूपमा सन्तुष्ट देखाइएको छ, जसले कुनै न कुनै रूपमा अन्य महिलाहरूलाई पनि यस्तै जीवन बिताउन प्रेरित गर्छ।

प्रेमको लागि घृणा

यो त्यस्तो सम्बन्धको युग हो जहाँ महिलाहरू डरमा होइन प्रेममा आधारित सम्बन्धमा प्रवेश गर्न रोजिरहेका छन्। यसका साथै, यो पनि बुझ्नुपर्छ कि यदि महिलाहरू अविवाहित रहन रोजिरहेका छन् भने, यसको पछाडिको कारण प्रेमप्रतिको घृणा होइन। बरु, यो छनौट त्यो प्रेमको लागि हो जसले उनीहरूको अस्तित्वलाई पूर्ण बनाउँछ।

निष्कर्ष
यस मुद्दाको निष्कर्षमा पुग्दा, यो अनुमान गर्न सकिन्छ कि महिलाहरू सम्बन्ध छोडिरहेका छैनन् तर उनीहरू पुरानो अपेक्षाहरूबाट टाढा सरिरहेका छन्। उनीहरु सामाजिक अपेक्षाहरू पूरा गर्नुको सट्टा आफूलाई प्राथमिकता दिइरहेका छन् र आफैंसँग आमनेसामने भइरहेकी छन्।

अविवाहित अवस्थालाई प्रेमको कमीको रूपमा हेर्नु हुँदैन। यो आफूलाई बुझ्ने र स्वतन्त्र रूपमा निर्णय लिने समय हुन सक्छ। (-विभिन्न एजेन्सीबाट, स्केच स्रोत: सामाजिक सञ्जाल)